4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu uyarınca teknoloji geliştirme bölgesinde yerli, yabancı, gerçek veya tüzel kişiler ile girişimci firmalar, Türkiye’de halen kurulu bulunan 39 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin yönetici ve işletici şirketlerinin izniyle yazılım geliştirme ve araştırma-geliştirme (Ar-Ge) faaliyeti, 5746 sayılı Kanun ile TGB alanı içerisinde kuruluşuna izin verilen Ar-Ge Merkezi ile Tasarım Merkezlerinde Ar-Ge ve Tasarım faaliyetinde bulunabilmektedir. 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında sağlanan destek ve teşviklerin kapsamı ve süresi, 5281 Sayılı Kanunlarının Yeni Türk Lirasına Uyumu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5035 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3. Maddesinin üçüncü bendi, 6170 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ve 6676 sayılı Kanun ile önemli oranda genişletilmiştir.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde faaliyet gösteren girişimci firmalara sağlanan destek ve muafiyetler şunlardır:
• Firma ve Girişimcilere Gelir ve Kurumlar Vergisi Muafiyeti
Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki AR-GE, yazılım ve tasarım geliştirme faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.
• Ar-Ge ve Yazılım Personeline Gelir Vergisi Muafiyeti
Bölgede çalışan; AR-GE, yazılım ve tasarım personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve her türlü vergiden müstesnadır. Yazılım geliştirme ve Ar-Ge personelinin ArGe projesi kapsamında TGB Yönetici Şirketinin izni ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın onayı ile Teknoloji Geliştirme Bölgesi dışında geçirdiği süreye ait ücretler de gelir vergisinden müstesnadır.
• KDV Muafiyeti
Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde (31/12/2023 tarihine kadar) münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır.
• Sigorta Prim Desteği
5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanunun 3. Maddesine istinaden 4691 sayılı yasa kapsamında Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firmalarda görev yapan ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanmaktadır.
• Destek Personeline Gelir Vergisi Muafiyeti
Bölgede çalışan destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. Muafiyet kapsamındaki destek personeli sayısı AR-GE personeli sayısının yüzde onunu aşamaz.
• Bölge Dışı Çalışma İzni
Bölgede yürütülen projeler kapsamında bölge dışında geçirilen sürelerin bir kısmı veya tamamı Yönetici Şirketin izni ile yasa kapsamında desteklenmektedir.
• Gümrük Vergisi İstisnası
Bölgelerde Kanun kapsamında yürütülen yazılım, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır. Bu istisna kapsamında ithal edilen eşya; Ar-Ge, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere Genel Müdürlükçe onaylanarak Tek Pencere Sistemi aracılığıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığına gönderilecek izinde belirtilen eşyadan oluşur.
• Yabancı Yatırımcıların Teşvik Edilmesi
Yabancı özel hukuk tüzel kişileri 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yönetici şirkete iştirak edebilir. Ayrıca, yabancı yatırımcılar, 4691 ve 6170 sayılı kanunlar kapsamında yazılım geliştirme ve Ar-Ge faaliyetlerini Bölgede yürütebilir.
• Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırma Kolaylığı
Bölgelerde 4875 sayılı Kanun, 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı ar-Ge personeli çalıştırılabilir.
• Öğretim Üyelerine Sağlanan Destekler
Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversite personelinden Bölgede yer alan faaliyetlerde araştırmacı ve idari personel olarak hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kuruluşların izni ile sürekli veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilirler. Yarı zamanlı görev alan öğretim üyesi, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi ve uzmanların bu hizmetleri karşılığı elde edecekleri gelirler, üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Sürekli olarak istihdam edilecek personele kurumlarınca aylıksız izin verilir ve kadroları ile ilişkileri devam eder. Bunlardan 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tâbi personelin burada geçirdikleri süreler için emeklilik hakları 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hükümlerine uyulmak kaydıyla saklı kalır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin bu maddede yer alan düzenlemelere aykırı hükümleri uygulanmaz. Öğretim elemanları 2547 sayılı Kanunun 39 uncu maddesinde öngörülen yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre yapacakları çalışmaları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile Bölgedeki kuruluşlarda yapabilirler. Aylıklı izinli olarak Bölgede görevlendirilen öğretim üyelerinin Bölgede elde edecekleri gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Ayrıca, öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulunun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirmek amacı ile bu bölgelerde şirket kurabilir, kurulu bir şirkete ortak olabilir ve/veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilirler.
• Ar-Ge Yatırım Desteği
Girişimciler, Hacettepe Teknokent A.Ş.'nin inşa edeceği Ar-Ge ofislerinden yararlanabileceği gibi, kendilerine tahsis edilen arsalar üzerinde belirli bir süre kullanım hakkını alabilecekleri binalar inşa ederek yazılım geliştirme ve Ar-Ge faaliyetinde bulunabileceklerdir. İşletmeler, Bölgede başlatıp sonuçlandırdıkları Ar-Ge projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli yatırımı, yönetici şirketin uygun bulması ve Bakanlığın izin vermesi şartıyla Bölge içerisinde yapabilirler. Söz konusu yatırıma konu olan teknolojik ürünün üretim izin belgeleri, ilgili kurum ve kuruluş tarafından Bakanlık görüşü alınarak, öncelikle verilir. Bu yatırımlara ilişkin faaliyetler, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince tutulması zorunlu defterlerde, yatırım yapan işletmelerin Bölgede yürüttükleri Ar-Ge faaliyetlerinden ayrı olarak izlenir. Bu yatırımlar nedeniyle Bölgede çalışan personel ve bu yatırımlarından elde edilecek kazançlar Bölge dışında faaliyet gösteren işletmelerin ve bunların personelinin tabi olduğu esaslara göre vergilendirilir.
• Kuluçka Merkezi’ne Sağlanan Destekler
Hacettepe Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde genç girişimci, akademisyen ve start-up firmalarının inovatif fikirlerinin ticarileşmesine katkı sağlamak amacıyla Kuluçka Merkezi kurulmuştur. Açık ofis olarak dizayn edilen Kuluçka Merkezi’nde 28 girişimciye Kuluçka Destek Programı uygulanmaktadır. Ayrıca, HT-TTM bünyesinde BİGG HAMLE Programı kapsamında 15 girişimci TÜBİTAK tarafından destek kapsamına alınmıştır. Kamu Kurum ve kuruluşları tarafından Ar-Ge, teknolojik yenilik ve yazılım faaliyetlerine yönelik doğrudan desteklenen veya kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör işletmeleri tarafından yarışma programları ile desteklenmesi uygun görülen veya bu faaliyetlerde bulunan proje sahibi genç girişimciler ya da yeni işletmeler, Bölgede faaliyet gösteren Ar-Ge firmalarının en az % 10'u kadar Kuluçka Merkezi'ne kabul edilir. Kuluçka programları kapsamında aşağıdaki destek ve hizmetleri, Yönetici Şirketin imkanları dahilinde sağlanır: a) Ofis imkanı, mobilya ve ekipman sağlanması, ihtiyaç duyulan altyapının ve ortak mekanların oluşturulması. b) Sekreterya ve destek hizmetlerinin sunulması, donanım ve yazılımlara erişimin sağlanması. c) Yarışma ve benzeri girişimciliği teşvik edici programların organize edilmesi. d) İlgili eğitim, seminer ve atölyelerin düzenlenmesi. e) Yönetim desteği, kritik iş ve teknik desteklerin verilmesi. f) Teknik ve idari konularda danışmanlık ve mentorluk hizmetlerinin sağlanması. g) Şirketleşme, ticarileşme, uluslararasılaşma ve benzeri alanlarda desteklerin sağlanması, h) Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili finansmana erişim konusunda danışmanlık sunulması ve mevcut programlara yönlendirilmesi ve/veya uygun yapılar ile bir araya gelinmesine destek olunması, i) Fikri Mülkiyet Haklarının tescili kapsamında Bölgede yürütülen proje kapsamında yapılacak marka, faydalı model ve patent başvurularında belgelenmesi kaydıyla ön başvuru ücretleri, karşılanabilir.
• Teknoloji Transfer Ofisince Sağlanan Destekler
Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nde Yönetici Şirketlerin teknoloji geliştiricisi Ar-Ge kurum ve kuruluşları ile teknoloji kullanıcısı sanayi şirketleri, diğer teknoloji veya Ar-Ge kurum ve kuruluşları arasında bilgilendirme, koordinasyon, araştırmayı yönlendirme, yeni Ar-Ge şirketlerinin oluşturulmasını teşvik etme, işbirliği geliştirme, fikri mülkiyet haklarının korunması, pazarlanması, satılması, fikri mülkiyetin satışından elde edilen gelirlerin yönetilmesi konularında faaliyet gösteren yapının oluşturulması amacıyla Teknoloji Transfer Ofisi (TTO)’nin kurulmasına imkan sağlanmıştır. Hacettepe Teknokent’te 2008 yılından beri Hacettepe Teknokent Teknoloji Transfer Merkezi aracılığıyla bu hizmet verilmekte ve üniversite-sanayi iş birliğinin geliştirilmesi amacıyla arayüz olarak ortak proje geliştirme işbirlikleri yürütülmektedir. Ayrıca;
- TÜBİTAK Projelerine Sağlanan Özel Destek Uygulamaları
- Temel Bilimler Desteği sağlanmaktadır.